اصطلاحات بازی والیبال

ایس ( ACE ) : سرویسی که بدون اینکه تیم مقابل بتواند روی توپ اثر بگذارد به زمین فرود آید و یک امتیاز به دست آورد.

آئریال ( AERIALS ): نامی دیگر برای آنتن روی تور می باشد.

حمله: به عمل بازی کردن با توپ به طرف و بالای تور گفته می شود.

مهاجم: به هر بازیکنی که سرویس می زند، آبشار می زند و یا با دفاع کردن توپ را به زمین مقابل می فرستد مهاجم گفته می شود.

دفاع حمله: دفاعی که سعی به فرود آوردن توپ در زمین تیم مهاجم می نماید.

خط حمله: خطی است موازی تور و ۳ متر از آن فاصله دارد.

سیستم حمله: سیستمی است که تیم برای از هم پاشیدن دفاع تیم مقابل از آن استفاده می کند.

منطقه عقب زمین: منطقه بین خط حمله ( خط یک سوم ) و خط انتهای زمین می باشد.

آبشار زدن از منطقه عقب زمین : آبشاری که توسط بازیکن عقب زده می شود.

پاس دادن به پشت: پاسی که توسط پاسور از بالای سر به بازیکنی که پشت سر او قرار گرفته ، داده می شود.

بازیکنان منطقه عقب: هر یک از سه بازیکن مناطق ۱،۶،۵ که در منطقه عقب زمین می‌باشند.

پوشش دفاعی: بازیکنانی که در دفاع شرکت نمی کنند توپی را که از دفاع عبور کرده را پوشش می دهند.

خط انتهای زمین ( BASE – LINE ) : خط موازی تور که ۹ متر از آن فاصله دارد. کسانی که سرویس می زنند باید پشت این خط قرار بگیرند.

پوشش ( COVER ): عمل حفاظت از منطقه ای از زمین که توپ ممکن است به آنجا فرستاده شود. این مهم است که بازیکنان عقب زمین آماده پوشش دادن به قسمتهای محافظت نشده زمین درهنگامی که بازیکنان تیم خودی تهاجم انجام می دهند باشند.

توپ مرده: توپی که دیگر در بازی نباشد، خواه به وسیله کسب امتیاز، عوض شدن سرویس، متوقف شدن بازی توسط داور یا برای زمان استراحت.

پاس عمقی: ( DEEPSET ): پاسی که از تور فاصله زیادی دارد.

بازیکن تدافعی: هر یک از بازیکنان تیم که صاحب توپ نباشند.

کشتن ( KILL ): توپی که با قدرت به زمین تیم مقابل زده شود و آنها قادر به برگرداندن آن نباشند.

پاس لوب (LOBPASS) : پاس با قوس و ارتفاع زیاد می باشد.

نت: به توپی گفته می شود که با تور تماس پیدا کرده باشد. اگر توپ به زمین تیم مقابل برود خطا نمی باشد و بازی ادامه پیدا می کند.

خطای تور: تماس با تور موقعی خطا است که بازی در منطقه یک سوم جریان داشته باشد.

نت سرویس: اگر توپ به آنتن بالای تور یا خط فرضی ادامه آنتن برخورد کند خطا می‌باشد و توپ برای سرویس زدن به تیم مقابل داده می شود.

رالی ( RALLY ): از نقطه شروع سرویس تا لحظه ای که توپ متوقف می شود.

چرخش ( ROTATION): وقتی که سرویس عوض شد و تیم صاحب سرویس شد باید هر یک از بازیکنان آن یک منطقه در جهت عقربه های ساعت جای خود را عوض کنند.

بالا بردن توپ ( SCOOP ): بلند کردن توپ به هوا با دستان باز.

بستن مسیر دید ( SCREEN ): یک عمل غیر قانونی که توسط تیم سرویس زننده برای جلوگیری از دید خوب تیم مقابل در هنگام سرویس زدن انجام می گیرد.

ست ( SET ): یک دوره ۲۵ یا ۱۶ امتیازی از پنج دوره بازی یک مسابقه می باشد.

آبشار ( SPIKE ): زدن توپ با قدرت به وسیله دست باز به سمت زمین تیم مقابل می‌باشد. بازیکنان منطقه یک سوم از هر منطقه ای می توانند آبشار بزنند. ولی بازیکنان منطقه عقب زمین باید در هنگام پریدن برای آبشار زدن پشت خط یک سوم قرار داشته باشند اما میتوانند در یک منطقه یک سوم فرود آیند.

تایم اوت ( TIME OUT ): توقفی که در خلال انجام یک ست انجام می گیرد و مربی با بازیکنان خود صحبت می کند. دو تایم اوت برای هر تیم در هر پست مجاز می باشد و هر کدام می توانند حداکثر ۳۰ ثانیه باشد. تایم اوت زمانی می تواند انجام شود که توپ متوقف باشد.

والی ( VOLLEY ): مهارت اولیه برای زدن توپ به جلو یا پشت با استفاده از دو دست می‌باشد.

اسپک: ضربه محکمی که از ارتفاع بالای تور به سمت میدان حریف زده میشود.

ساعد: محارتی برای دریافت توپ های کم ارتفاع (پایین تر از کمر).

پنجه: مهارتی برای ارسال توپ هایی با سرعت کم و ارتفاع زیاد.

پاسور: بازیکنی که توپ را برای مهاجمان خودی ارسال میکند.

ارسال کننده: بازی کنی که توپ را در شرایط مختلف به جهات مختلف هدایت میکند.

دریافت کننده: بازیکنی که توپ را دریافت میکند.

سرویس: به جریان افتادن توپ از منطقه مجاز به منظور شروع بازی.

دفاع روی تور: سد کردن توپ مهاجم حریف توسط دستها در بالای تور .

سرویس موجی: سرویسی بدون پیچ که محل فرود امدن ان قابل پیش بینی نیست.

نکات اساسی در باب دروازه بانی فوتبال

دروازه بانی

در بین یازده بازیکن تیم فوتبال ، یک بازیکن استثنایی به نام دروازه بان وجود دارد . او باید از مهارت خاصی هنگام بازی برخوردار باشد . این مهارت به 3 قسمت تقسیم می شود :

    انعطاف پذیری و نرمش عضلات (خاصیت ارتجاعی)

    دست های محکم و استوار

    پاهای قدرتمند و قوی برای رساندن هرچه بهتر توپ به منطقه دفاعی تیم مقابل 

مهمترین مسئولیت دروازه بان ، جلوگیری از ورود توپ به دروازه می باشد . همچنین یک دروازه بان باید باهوش و آگاه باشد زیرا توپ از جهت های مختلف (چپ ، راست ، جلو ، عقب و ...) ممکن است او را وادار به واکنش (عکس العمل) نماید . لذا دروازه بان باید از خاصیت انعطاف پذیری اندام استفاده نموده و گاهی اوقات با شیرجه های (دایو) بلند ، توپ را دفع نماید .

یقیه در ادامه مطالب

مهار نمودن کامل توپ

اصولا توپ خیلی سریع به طرف دروازه بان می آید و او همیشه باید سعی کند به جای دفع توپ آنرا مال خود سازد و کاملا مهار نماید. برای مهار نمودن صحیح اولا : بدن کاملا باید پشت توپ قرار گیرد . ثانیا : توپ را به وسیله پنجه های دست که از هم باز شده ، باید مهار نمود . زیرا کف دست برای مهار کامل توپ لغزنده و نامطمئن تشخیص داده شده .

بعد از گرفتن توپ آنرا به طرف سینه ببرید و کاملا توپ را مال خود سازید .

برای توپ های زمین سعی کنید پشت توپ قرار بگیرید و قبل از در اختیار گرفتن توپ یکی از زانو ها را روی سطح زمین قرار دهید تا توپ از میان پاهای شما به درون دروازه نرود .

سپس توپ را بر روی سینه بیاورید و یا روی آن بیفتید . زیرا مهاجمین از این فرصت ها ، استفاده شایانی می نمایند .

دفع نمودن و مشت کردن توپ

در موقعیت هایی ، دروازه بان با توپ های بسیار سریع (سرکش) یا توپ های بلند (قوسی) مواجه می شود که مهار نمودن این توپ ها ، نامطمئن به نظر می آید و دروازه بان مجبور است توپ را مشت یا دفع نماید .

مبتدیان عزیز سعی کنند ، مشت کردن توپ را ابتدا با دو دست و سپس با یک دست بیاموزند تا در مواقع ضروری بتوانید از دو راه ممکن ، یکی را انتخاب نمایید .

بدن را کاملا پشت توپ قرار داده و توپ را به همان جهتی که آمده ، مشت کنید . به خاطر بسپارید که اگر بخواهید توپ را به طرفین مسیر پروازش ، مشت کنید . امکان اینکه توپ به دست شما برخورد نکند زیاد است و نتیجتا خطرناک خواهد بود .

دروازه بان در دو موقعیت ، مجبور به دفع نمودن توپ است :

    توپ های زمینی سریع ، به طرف گوشه های دروازه .

    توپ های هوایی در طرفین دروازه بان و هم سطح با تیرک افقی دروازه . 

شیرجه های دروازه بان به طرفین خودش در یک حالت کشش بدنی کامل انجام می گیرد که در این شیرجه ها ، باید از کف دست برای منحرف نمودن توپ استفاده شود . به کار بردن پنجه ها صحیح نمی باشد . زیرا هنگام شیرجه رفتن بدن پشت توپ قرار ندارد .

تنها عمل غلط و اشتباه ، دفع نمودن توپ به طرف بازی در حال جریان است .

در شیرجه های هوایی هم از تکنیک شیرجه زمینی استفاده می شود. با توجه به اینکه هنگام فرود ، اول دست ها به سطح زمین فرود می آید و بعد به ترتیب شانه ، کمر و پاها.

یک دروازه بان فقط در سایه تمرینات مرتب و منظم بدنی می تواند خود را در سطوح بالا تر و بهتر مطرح نماید .

وظیفه دروازه بان تنها دفاع کردن گل نخوردن نیست بلکه او باید خط دفاع و حمله تیم خویش را با توپ هایی که می فرستد تغذیه نماید .

ضربه های بلند دروازه بان

وقتی دروازه بان تیمی سخت تحت فشار خط حمله تیم مقابل قرار می گیرد بهتر است توپ را با ضربه های بلند از منطقه خطر دور نماید . البته ضربه های بلند فقط برای رفع خطر نیست بلکه برای توپ پخش کردن به خطوط میانی و حمله خودی استفاده می شود .

ضربه زدن از نوع شوت زدن به وسیله قسمت روی پا است . برای شلیک ضربه های بلند و پر مسافت پاهای دروازه بان باید از قدرت خوبی برخوردار باشند . هر ضربه بلند دروازه بان ، برای خط حمله تیم خویش می تواند آغازی برای زدن گل به تیم مقابل باشد .

پرتاب توپ (هوایی)

دروازه بان تنها بازیکنی است که می تواند از دست برای پرتاب توپ استفاده نماید . در مواقعی که دروازه بان و مدافعین تیم خودی تحت فشار زیادی قرار ندارند دروازه بان می تواند توپ را با دست برای مدافعین پرتاب نماید . این خود فرصت خوبی برای جا گیری بازیکنان میانی و خط حمله است .

پرتاب توپ (زمینی)

از پرتاب های زمینی برای فواصل بسیار نزدیک استفاده می شود که البته این نوع پرتاب از امتیاز پرتاب های هوایی برای جای گیری بازیکنان خودی برخوردار است . 

پست مهاجم در فوتبال

مهاجم نوک

مهاجم نوک تمام کننده ی اعمال تهاجمی است. او باید گلزنی خوب باشد و استعداد هدف گیری دروازه و شم گلزنی داشته باشد.

یک مهاجم نوک خوب ضرورتا نباید زیاد بدود ، وظیفه ی اصلی او گمراه کردن مدافع جلو حریف و شوت زدن به دروازه است.

اما چند سالی است که این وظیفه ی اصلی تغییر کرده است. امروزه مهاجم نوک تکیه گاهی خوب برای بازیکنان دیگر است . او باید حرکت یک-دو با یار انجام دهد و پاس های کوتاه در محوطه ی جریمه رد و بدل کنند. مهاجم نوک همیشه باید در مرکز دفاع حریف جا بگیرد. او باید در بازی هوائی مهارت داشته باشد تا بتواند توپ را برای یار خود منحرف کند یا با انجام پرش شوت بزند.

مهاجم نوک نمی تواند راحت فعالیت کند، زیرا حریف آزادی او را بسیار محدود می کند. او غالبا گرفتار مدافع جلو یا مدافع آزاد حریف می شود. برای این که مهاجم نوک بتواند مفید باشد، باید حرکت و تقاضای توپ کرده و حریف را فریب دهد تا بتواند مشکل گشای تیم شود.

مهاجم نوک هرگز غفلت نمی کند. اگر هنگام مسابقه کم فروغ است، باید بیشتر برای تیم فعالیت کند و نمایش فردی را کنار بگذارد. زمانی که مهاجم نوک به سمت دروازه ی حریف پیش می رود، بعد از انجام شوتی ناموفق ، هرگز نباید مایوس شود زیرا با لجاجت و پشتکار می تواند آن را جبران کند. مهاجم نوک (مانند دروازه بان ) در کسب نتیجه تاثیر زیادی دارد.

از او نباید انتظار بازی گردانی تیم را داشت. اگر او در مسابقه ای گل بزند، وظیفه خود را انجام داده است.

مهاجم کنار

مهاجمان کنار چپ و راست باید سرعت و تکنیک را با هم داشته باشند. بازیکنی که سریع می دود ، الزاما یک مهاجم کنار خوب نیست. موقعیت مهاجم کنار این اجازه را به تیم می دهد که محدوده ی بازی را وسعت دهد، اما او نباید خود را به منطقه خویش محدود کند. او باید با مهاجم نوک ارتباط برقرار کند تا دفاع حریف را دچار زحمت کنند و باید زیاد تقاضای توپ کند.

چنان چه مهاجم کنار وظیفه دفاع به عهده نداشته باشد، زمانی که صاحب توپ است می تواند مدافعین را دچار زحمت کند. فعالیت او کمک به جا به جائی تیم کرده ، و نیز می تواند موجب قطع توپ گردد.

وسعت دید مهاجم کنار بسیار کمتر از مهاجم نوک است. اگرچه مهاجم کنار به اندازه بازیکنان دیگر نمی رود، اما باید بسیار سریع و به طور متناوب بدود. فعالیت او در دور زدن حریف (دریبل ، فریبکاری ) با انجام یک سانتر نتیجه می دهد و او باید توپ را برای مهاجم نوک یا یاری که پیشروی کرده است بفرستد.

بسیار دیده می شود که مهاجم کنار با خالی کردن جای خود راه برای پیشروی مدافع کنار یا هافبک باز می کند.

این حرکات تهاجمی زمانی مفید هستند که مهاجم کنار و بازیکنان دیگر به خوبی یکدیگر را درک کنند. عکس العمل مهاجم کنار باید بسیار سریع باشد، و همواره برای شروع حرکتی سریع آماده باشد.

مدافعان و وظایف انها در فوتبال

مدافع کنار

نقش مدافعان کنار طی سال های اخیر تغییر کرده است . سابقا بازی آنها بیشتر منفی و حتی مخرب بوده است .

غیبت زیاد مهاجمان کنار جهت انجام حمله ، معمولا فضای گوش ها را خالی می گذارد . در این فضا ، هافبک ها و حتی مدافعان کنار باید توانائی های خود را برای مقابله با حریف شدیدا کنار بیندازند . مدافع کنار باید بازی با توپ و شرکت بیشتر در فوتبال جمعی تیم خود را یاد بگیرد . اما اصل را نباید فراموش کرد : اگر شما مدافع کنار هستید ، وظیفه اصلی شما دفاع است . مسئولیت دفاع در برابر تهاجم حریف در منطقه خودتان ( کنار ) بعهده شما است .

جا گیری و ویژگی های دفاعی شما به هنگام مقابله با حریفی که خوب دریبل می زند یا بسیار سریع است ، اهمیت زیادی دارد . هنگام مقابله با بازیکن دریبل زن ، حتی الامکان خود را به او نزدیک کنید تا مانع فعالیت آزادانه او بشوید . در مقابله با مهاجم سریع فاصله خود را از او بیشتر کنید .

ویژگی های تکنیکی این مهاجم سریع شاید به اندازه ای نباشد که شما را نگران کند . بنابراین ، وظیفه اصلی شما کنترل سرعت و مقابله با او است .

هدف یک مدافع کنار در زمین ایجاد مانع برای عبور مهاجمین است .

مدافع کنار هنگام جا گیری و قطع توپ باید سعی کند که مهاجمین را به سمت بیرون زمین بکشاند . هرگز در نزدیکی دروازه دریبل نزنید . وظیفه مدافع کنار در زمین می تواند پر کردن جای مدافع آزاد ( لیبرو ) در هنگام پیشروی ، یا حمایت از هافبک کنار باشد . در این دو حالت ، او جای خود را ترک کرده و جای مدافع آزاد یا هافبک را می گیرد .

نقش مدافع کنار ناخوشایند است ، زیرا مورد انتقاد تماشاچیان قرار می گیرد . مدافع کنار از دریبل زدن و پیشروی کردن نیز نباید غفلت کند ، اما وظیفه او بیشتر مربوط به امر دفاع از تیم در برابر حمله حریف است . مدافع کنار زمانی باید در حمله شرکت کند که فورا به وسیله مدافع آزاد یا هافبک پوشش داده شود . جاگیری شما همیشه باید متناسب با شرایط بازی باشد . اگر بازی در قسمت دیگر زمین جریان دارد ، دست به کمر نایستید ، بلکه باید در بازی شرکت کرده و تقاضای توپ کنید ، از فضای کنار زمین نیز به منظور افزایش تعداد بازیکنان در حمله استفاده کنید .

مدافع میانی _ جلو

مدافع جلو

این مدافع در جلو مدافع آزاد بازی می کند . وظیفه او مشخص است : مراقبت از مهاجم نوک حریف . مدافع جلو باید مانع حرکت تهاجمی حریف شود . بازی با سر و تکنیک قطع توپ او برای پیشدستی کردن در رویاروئی ها ضروری است .

یک مدافع جلو خوب تا لحظه آخر مهاجم حریف را به ستوه می آورد .او همیشه باید در مسیر توپ قرار بگیرد ، و با آن مقابله کند . هنگامی که مدافع جلو کارش خاتمه می یابد ، تقریبا دیگر مداخله نمی کند ، مگر این که بازیکن تکنیکی خوبی باشد . او به محض این که در برابر مهاجم حریف صاحب توپ شد ، نباید با او به یک رویاروئی مستقیم دست بزند . اگر او می خواهد در توپ رسانی مفید باشد ، باید قانع باشد و توپ را فورا به یکی از یارانش واگذار کند . سپس او باید به جای خود برگردد و به وظیفه دفاعی خود بپردازد .

مدافع آزاد _ لیبرو و یا پوششی

مدافع آزاد ( لیبرو )

او محور دفاع ، کار گردان امور دفاعی و مسدود کننده شکافهای دفاع است . مدافع آزاد که باید با تجربه باشد، در جلو دروازه بان و پشت دفاع قرار می گیرد و وظیفه اش ایجاد تحرک در تیم و سبک بازی است .

مدافع آزاد در کار دفاع خود حریف مستقیم ندارد . او مسئولیت مهاجمی را بعده می گیرد که از مدافع کنار و مدافع جلو عبور کند . جاگیری مدافع آزاد مهم است ، او باید مانند دروازه بان و نیز متناسب با موقعیت بازی عمل کند .

دید مدافع آزاد باید عالی باشد ، زیرا حرکت دفاعی را به حرکت تهاجمی تبدیل می کند . هنگام پیشروی مدافع کنار ، او نباید جلو برود . اگر یکی از آن دو به مقابله با حریف می رود ، دیگری باید در جای خود بماند و از منطقه ای که با پیشروی مدافع خالی مانده است ، مراقبت کند . مدافع آزاد در سانترها و نیز ضربات ایستگاهی ، به دروازه بان در استقرار دفاع کمک می کند .

موقعیت مدافع آزاد حساس است . عمل پیشدستی او بر حریف مهم است ، زیرا می تواند راه مهاجم حریف را که می خواهد فرار کند سد کند ، یا مدافع خود را از خطری قریب الوقوع آگاه کند .

کلمه لیبرو در فوتبال نسبتا جدید است . سابقا، او مدافعی مانند دیگران بوده که بندرت در بازیسازی شرکت می کرد . او آخرین مدافعی بود که مانند دیواری بتنی در جای خود قرار می گرفت . اکنون وظیفه اش عوض شده است . در حال حاضر ، بسیار دیده می شود که از بازیکنی قدیمی به عنوان بازی گردان تیم استفاده می شود ، زیرا نقش لیبرو در مجموع نیاز به تکنیکی خوب دارد . موقعیت عقب تر او نسبت به بازیکنان دیگر کار دفاع و ویژگی های او را در توپرسانی تقویت می کند . لیبروئی مانند فرانتز بکن بائر آلمانی به کلیه بازیکنانی که شماره 5 دارند اعتبار داده است . برای او قطع یا تکل توپ مقدمه ای برای شروع تهاجم بود.